APEKTADO TI AFRICAN SWINE FEVER ITI PROBINSYA, TAMINGEN!

Iti laksid ti kinaiget ti probinsya nga ipatungal dagiti restriksyon ita a panawen ti Covid-19 pandemya, addan pito(7) a munisipyo nga apektado ti ASF(African Swine Fever), halos apagkatlo ti 23 nga ili ti probinsya.
Napalaus unay a liday ti marikna dagiti agtartaraken ti baboy gapu ti umad-adu a kaso ti ASF iti probinsya. Itay napalabas a lawas, adda manen tallo(3) a munisipyo a naideklara a red zone(infected zone) gapu ti ASF. Nainayon a red zone ita nga Agosto ket dagiti munispyo ti Vintar, Banna ken Carasi. Imun-unan a naidekla a red zone ti Solsona, Marcos, Nueva Era ken Dingras idi Hunyo ken Hulyo.

Ginasut-gasut a baboy ti natay tunggal munisipyo gapu ti naiyetnag a 500 meters diameter radius kas quarantine area manipud ti naideklara nga index case(umuna a baboy wenno farm a naidokumento nga apektado ti ASF). Babaen daytoy a patakaran, ma-obliga amin nga adda taraken na a baboy iti uneg ti quarantine area nga ideklara dagiti baboy ket mai-subject iti mass culling wenno insigida a pannakatay dagiti baboy sakbay a maikali. Pagarigan idiay Vintar ken Banna, nasurok innem a gasut(600) a baboy ti apektado ti ASF iti ili da.

Natulnog dagiti umili a timmungpal iti nasao a patakaran uray ammo da a dakkel a lugi ti ipaay na iti nasao a pasamak. Iti bangir na, saan a naan-anay a nasurot iti nailanad iti AO(Administrative Order) # 22, series of 2020 wenno Guidelines on Swine Depopulation after ASF Confirmation, ti Department of Agriculture. Inlawag daytoy nga AO # 22 nga ipatungpal ti humane culling maiyannatop iti Animal Welfare Act ken saluadan ti salun-at dagiti agindeg iti naikeddeng a quarantine area. Partikular iti ili a Banna, problema itan dagiti umili ti agalingasaw a bangsit manipud nakaikalian dagiti baboy.

Nagdeklara ni Presidente Duterte ti State of Calamity gapu ti ASF ket adda nailatang a pondo ti Department of Agriculture(DA) a pagbayad kadagiti natay a baboy kas indemnification. Manipud iti nasao a pondo, mabayadan ti Ph 5,000 tunggal baboy a natay. Ngem dagiti hog raisers nga apektado ti ASF iti probinsya, awan man laeng insigida nga ayuda a naipaay kaniada ken awan namnama a mabayadan dagiti natay a baboy da. Dagiti laeng naka-insurance a taraken a baboy ti manamnama a mabayadan ngem iyuray pay daytoy iti innem a bulan no maaprubaran wenno saan.

Apaman nga umad-adu ti kaso ti Covid-19, umad-adu met ti kaso ti ASF. Kas iti panangtaming ti Covid-19 pandemya, palpak ti Rehimeng Duterte ken Department of Agriculture (DA) iti panangtaming ken panangpaksyat ti panagraira ken panagsaknap ti ASF iti pagilyan. Binaybay-an ti gubyerno ti pannakapilay ti industrya ti baboy iti pagilyan. Kas ti covid-19, awan agresibo ken aktibo a mass testing ken contact tracing a maar-aramid. Kaipapanan daytoy ti panagsagaba ti seguridad ti taraon, partikular ti pagkasapulan tayo ti karne ti baboy.

Idi 2019, ti DA ket nagdeklara ti outbreak ti ASF ngem daytoy gayam ket pamuspusan ti ahensya tapno umado ti maangkat a karne ti baboy kas panagtulnog iti Agreement on Agriculture nga inyetnag ti WTO(World Trade Organization). Itay Marso, naipadamag ti “tongpats scheme” nga aramid ti DA. Iti nasao a “tongpats scheme”, ti DA ket agsingir ti Ph 5 inggana Ph 7 kada kilo a ma-import a karne ti baboy. Ket balak ti DA nga ingato ti MAV(Minimum Access Volume) wenno quota iti import iti tinawen nga ingkeddeng ti WTO, manipud 54,000 MT(metric tons) agbalin a 400,000 MT ken pababaen ti taripa manipud 30% ket agbalin laengen a 5%. No mapasamak ti kayat ti DA, tinawen a Ph 6 B ti maala ti DA babaen ti “tongpat scheme”. Nalawag a saan a dagiti umili nga agtartaraken ti baboy iti agnam-ay no di ket ti DA ken sumagmamano laeng a bilang ti pork importers iti pagilyan.

Masapul ngarud a papigsaen ti panagkaykaysa dagiti mannalon ken hog raisers nga iriing iti gubyerno ken maseknan nga ahensya iti pannakaited ti insigida nga ayuda ken maikkan ti alternatibo a pangkabiagan(alternative livelihood) dagiti apektado ti ASF. Agridam met ti umili tapno naan-anay a masurot ti AO #22, series of 2020 ti DA tapno masalwadan ti salun-at dagiti umili ken aglawlaw. Kasta pay a maiyaramid ti mass culling a maikanatad iti Animal Welfare Act.
Kangrunaan na, tamingen ken solbaren ti ASF babaen ti nalawa a testing kadagiti baboy, makaala ti bakuna iti kabiitan a panawen, mangilatang ti naan-anay a pondo ti gobyerno tapno saan a mapukaw ti industrya ti baboy iti pagilyan ken tulungan a makarekober daytoy ken masapul nga umikkaten ti pagilyan iti World Trade Organization(WTO).

ALYANSA DAGITI MANNALON ITI ILOCOS NORTE(AMIN)
Agosto 25, 2021

Ayuda,IbigayNa!

Duterte,WakasanNa!

TignayIlocandia!